Một cảnh trong phim Đào, phở và piano – Ảnh: đoàn phim cung cấp
Chia sẻ với Tuổi Trẻ trong buổi ra mắt phim Đào, phở và piano vào tối 24-9 tại Hà Nội, đạo diễn – tác giả kịch bản Phi Tiến Sơn nói: “Tôi muốn làm một bộ phim để trả nợ cho Hà Nội của tôi. Nếu bố tôi còn sống, chắc chắn cụ sẽ hài lòng”.
Ông cũng tiết lộ phim do Nhà nước đặt hàng có kinh phí khoảng 20 tỉ đồng.
Phim về Hà Nội chất chơi
Đào, phở và piano lấy cảm hứng từ cuộc chiến 60 ngày đêm vào cuối năm 1946, đầu năm 1947 của quân dân Hà Nội.
Trong những trận đánh cuối cùng trước khi quân ta rút khỏi Hà Nội năm 1947 lên chiến khu, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến trường kỳ, một số người vẫn chọn ở lại chiến lũy.
Họ, có tên hoặc không có tên, cùng nhau kể một câu chuyện bi tráng mà không kém phần lãng mạn về “tâm hồn Hà Nội” trong khói lửa.
Đó là một cảm tử quân (Doãn Quốc Đam đóng) băng qua lửa đạn để mang về một cành hoa mùa xuân bởi “ngoài chiến lũy cũng thèm một cành đào đẹp”.
Anh có một đám cưới cảm động với tiểu thư xinh đẹp Hà thành (Cao Thùy Linh đóng) giữa một Hà Nội đổ nát. Họ trèo tít lên cao để ngắm nhìn thành phố của họ trong đêm hạnh phúc cuối cùng (17-2-1947).
Có mặt trong lễ cưới là một họa sĩ già (NSƯT Trần Lực đóng) ở lại để hương khói cho những người đã hy sinh.
Ông có một bức tranh cần hoàn thành và một vị linh mục (NSND Trung Hiếu đóng) “không muốn chiến tranh”, “cần yên bình”. Hai người đã cùng ăn phở, nói về nghệ thuật, uống rượu vì ngày mới – ngày “tận hiến”.
Đó là một cậu bé đánh giày mơ yên vui ngày cũ, hãnh diện đội chiếc mũ cảm tử quân trên đầu; một ông phán Tây học (ca sĩ Tuấn Hưng đóng) mê ca trù theo đuổi chủ nghĩa lãng mạn đến tận cùng.
Và hai vợ chồng hàng phở (Anh Tuấn và Nguyệt Hằng thủ vai) nấn ná chưa đi vì muốn nấu cho anh em chiến lũy bát phở. Thời buổi chiến loạn, họ vẫn chờ một nắm hành thơm Nhật Tân cho đủ vị, thong thả xay bột bằng cối đá, tráng bánh phở, chờ miếng nạm nhừ.
“Nóng quá ăn mất ngọt, nguội quá mất thơm”, “Cho ít hành, dấm tỏi, ớt vào”. Khán giả xem phim mà mùi thơm của phở “xộc” vào tâm trí như một lát cắt sắc lẹm về cái chất chơi “tới bến” của người Hà Nội.
Trong phim, người lính cảm tử (Doãn Quốc Đam đóng) băng qua lửa đạn để mang về một cành hoa đào nơi chiến lũy – Ảnh: Đoàn phim cung cấp
“Lâu rồi mới có một phim nhà nước xem được”
Đào, phở và piano có mùi súng đạn, có hoang tàn, đổ nát, có cả máu và nước mắt nhưng cũng có tiếng đàn piano chạy dài như một khúc trữ tình của Hà Nội, có những cánh hoa đào bay phấp phới trong gió réo gọi tự do, có mùi thơm của phở, có môi thắm má hồng và tình yêu đôi lứa.
Phòng chiếu phủ kín người, khán giả yên lặng theo dõi. Thỉnh thoảng có tiếng cười khẽ lên trước những tình tiết, đoạn đối thoại hài hước, nhẹ nhõm, xoa dịu không khí căng thẳng của cuộc chiến.
Cũng có lúc nín thở, giật mình, toang hoang cùng nhân vật và câu chuyện của họ. Đặc biệt, ở phân cảnh kết phim, nhân vật nữ mặc áo dài trắng ôm bom ba càng đâm thẳng vào xe tăng địch đẹp đến rụng rời, đẩy chất sử thi của phim lên cao.
Trong đại cảnh bề bộn, ngổn ngang, đạo diễn Phi Tiến Sơn đã hướng ống kính vào những con người nhỏ bé nhất. Đó chính là những “tiểu tử sử”, những phân mảnh của Hà Nội, qua đó lột tả tận cùng thân phận của đời riêng trong đời chung.
Cách kể chuyện phi tuyến tính, đan cài hiện thực và ký ức. Cuộc chiến giữa “sắt” và “hoa” được xây dựng một cách cảm động.
Chủ đề lòng yêu nước hòa trong chủ nghĩa nhân văn một cách tự nhiên, dung dị. Tiếng động, âm thanh, khói lửa, hóa trang… được đầu tư kỹ càng, không có sạn.
Đáng chú ý, âm nhạc Việt Nam (bản ca trù Chí làm trai và Đời đáng chán của Nguyễn Công Trứ, ca khúc Hồn tử sĩ của nhạc sĩ Lưu Hữu Phước, Du kích ca của Đỗ Nhuận, Suối mơ của Văn Cao) đặt bên cạnh những bản nhạc Tây phương (Lavie En Rose của Édith Piaf, bản Liebestraum của Franz Liszt, bản Bridal Chorus của Richard Wagner) hòa hợp, đồng điệu đưa khán giả tham dự vào một không gian thâm trầm, lãng mạn, hào hoa, yêu và biết thưởng thức cái đẹp của người Hà Nội xưa.
Một điều đáng tiếc nhất, có lẽ là hạn chế của Đào, phở và piano cũng như phim Việt nói chung, là bối cảnh.
Mặc dù đã cố gắng “liệu cơm gắp mắm” để có một phim trường hoành tráng nhất, chân thực nhất so với mặt bằng phim Việt làm về đề tài này nhưng ở mặt nào đó, bối cảnh nhỏ bé đã phần nào hạn chế tầm vóc mà nó nên có.
Nói như đạo diễn Phi Tiến Sơn, “khi làm xong phim, lúc nào ta cũng có cảm giác giá thế này thế kia. Nhưng thực ra tôi đã làm hết tất cả những gì mà mình có thể”.
Dầu vậy, trong sự “chật chội” đó, Đào, phở và piano đã vượt thoát khỏi tính chất của một phim đề tài chiến tranh cách mạng được Nhà nước đặt hàng để trở thành một bộ phim điện ảnh đích thực, thú vị. Như một khán giả chia sẻ, “lâu rồi mới có một phim nhà nước xem được như vậy”.
Phim tụng ca tình yêu và cái đẹp. Đi vào thân phận con người trong những tình huống ngặt nghèo của số phận, bộ phim của đạo diễn Phi Tiến Sơn như một khúc tráng ca về một thời, dành tặng cho Hà Nội của ông và của tất cả mọi người.
Mong phim được ra rạp sớm
Phim Đào, phở và piano do Nhà nước đặt hàng nên Nhà nước sẽ quyết định việc ra rạp của nó hay không.
Là đạo diễn bộ phim, đạo diễn Phi Tiến Sơn rất vui nếu nó được đến rộng rãi với công chúng.
“Không phải lúc nào khán giả cũng thích một bộ phim thuần giải trí. Có những lúc họ cũng có nhu cầu được xem những bộ phim nghệ thuật đẹp đẽ, chiều sâu. Đây là bộ phim dành cho tất cả mọi người”.
Tuổi Trẻ Online – Giải trí – RSS Feed
